از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی، منطقه مکران مورد توجه مقام معظم رهبری در سخنرانی ها، سياست های کلی برنامه های توسعه و ابلاغیه اقتصاد مقاومتی بوده است و ایشان در راستای تحقق اقتصاد مقاومتی، يکی از مولفه های اساسی آن را مباحث مربوط به ظرفیت های عظيم جغرافيايی و توجه به مناطق ساحلی و بندرگاهی و موقعيت های ترانزيتی می دانند كه ميتوان اقتصاد محلی و ملی را متحول كند؛ اما در حوزه اجرايی از سوی مسئولين دولتی مغفول واقع شده است.
در ادامه به بخشی از سخنان ایشان اشاره ميكنيم:
1
|
در چند سال گذشته بحث توسعه سواحل مکران مطرح شد و دولتها هم از آن استقبال کردند اما پیشرفت جدی در این موضوع نیازمند فرهنگسازی است. ]1[
|
مکران نیازمند فرهنگ سازی
|
2
|
این ساحل عظیم و طولانی بسیار حساس که ما در دریای عمان داریم در واقع یک گنج است و باید این را اعتراف کنیم که این را کشف نکرده بودیم. دریای عمان، ساحل دریای عمان و حضور در دریای عمان یک گنج است؛ یک ذخیره است. ما همه حواسمان را بردیم متوجّه خلیج فارس کردیم که البتّه خلیج فارس هم خیلی حساس است، شکی نداریم امّا توجّه نکردیم به این ثروت عظیمی که ما در دریای عمان داریم. دریای عمان عقبه اساسی و تعیینکننده سرنوشت خلیج فارس است. ]2[
|
دریای عمان تعیین کننده سرنوشت خلیج فارس
|
3
|
مسئله آبادسازی سواحل مکران نیز جزء کارهای اساسی است که باید با همکاری دولت، برنامههای مورد نظر در این منطقه با سرعت بیشتری دنبال شود. ]3[
|
آبادسازی سواحل مکران
|
4
|
ما در سالهای گذشته از سواحل طولانی دریای عمان بهرهی لازم و کافی را نبردهایم. ذهنمان همهاش متوجّه خلیج فارس بوده، اهمّیت دریای عمان از نظر ما مغفولٌعنه مانده است. این نگاه جدید که نگاه به دریاى عمان است به وسیله ارتش جمهورى اسلامى، میتواند کارهاى بزرگى را انجام دهد؛ این براى منطقه جنوب شرقى کشور یک موهبت الهى است. بنابراین دولت و دستگاههاى مختلف چه وزارت دفاع، چه وزارتخانههاى دیگر که مرتبط با این کارند، همه باید به پیشرفت این کار کمک کنند. [4]
|
مکران یک موهبت الهی
|
5
|
دریای عمان و این منطقه دریایی، بسیار حائز اهیمت است. همانطوری که در دوره جنگ تحمیلی، در یک برهه توانستیم از این فرصت استثنایی استفاده کنیم. اگر این فرصت نبود، گلوی ما فشرده می شد و چابهار توانست ما را از آن حالت دست بسته بودن و اسارت آن زمان بیرون بیاورد. اکنون هم با توجه به مسائل سیاسی که در خلیج فارس می گذرد، حضور در کرانه دریای عمان برای ما یک فرصت فوق العاده است. در اینجا همه برنامه ریزی ها را باید با توجه به این حقیقت مسلم انجام دهید بنابراین این منطقه دریایی بایستی مثل سایر نیروهای ارتش و سپاه که در اینجا هستند خودش را آماده نگهدارد این نقطه از کشور را باید خیلی جدی بگیرید. [5]
|
مکران و نقش آن در جنگ تحمیلی
|
6
|
منطقه سواحل دریای عمان منطقه بکری است، عمق این سواحل منطقه وسیع بلوچستان و بخشی از آن منطقه غربی تر آن یعنی هرمزگان، مناطق بسیار مهمی است، بسیار حائز اهمیت است. [6]
|
منطقه بکر مکران
|
7
|
توسعه اقتصاد دريايي جنوب كشور در محور چابهار- خرمشهر با تاكيد بر سواحل مكران (بند21 سياستهاي كلي برنامه ششم توسعه، ابلاغي مقام معظم رهبری). [7]
|
توسعه اقتصاد دریامحور با تاکید بر سواحل مکران
|
8
|
این منطقه با حضور نیروهای مسلح کارهای بزرگی دارد؛ چه منطقه دریای عمان و چه منطقه سواحل خلیج فارس، دستگاه های دولتی و مسولان کشور موظفند همکاری های لازم را با نیروهای مسلح انجام دهند تا این کارها به بهترین وجه انجام بگیرد. [8]
|
اقدامات بزرگ در انتظار مکران
|
9
|
اگر دولت و سایر مسئولان با نگاه راهبردی به مناطق دریایی، به کمک بیایند، این منطقهی عظیم و مهم مکران میتواند تواناییهای زیادی را برای جمهوری اسلامی به وجود آورد. [9]
|
نگاه راهبردی به مناطق دریایی
|
10
|
امنیّت، زیرساخت همهی پیشرفتهای یک ملّت است. اگر امنیّت نباشد، نه اقتصاد هست، نه فرهنگ هست، نه سعادت شخصی و نه سعادت عمومی مردم اجتماع هست. امنیّت دریا برای کشورهایی که سواحل دریایی دارند از جهاتی مهمتر است؛ چون دریا یک وسیلهی ارتباطی عمومی بینالمللی است. حضور قدرتها، حضور ملّتها در دریا یک حادثهی استثنائی محسوب نمیشود، یک امر رایج و دایری است. اگر کشوری که همسایهی دریا است و ساحل دریایی دارد، نتواند دریا را در مجاورت خود امنیّت ببخشد، در واقع ارکان امنیّت داخلی خود را نتوانسته است بسازد. [10]
|
سواحل دریایی، امنیت و پیشرفت یک کشور
|
11
|
سواحل جنوب شرقی کشور که در اختیار نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران است، مناطق بسیار مهمی است و ظرفیتهای بسیار خوبی برای پیشرفت است؛ به آنجاها اهتمام کنید و اهمّیت بدهید. [11]
|
به مکران اهمیت بدهید
|
با توجه به بیانات رهبر انقلاب و تحقق سياست درياگرايي، منطقه مكران به عنوان محور ترانزيتي توسعه جنوب شرق مطرح ميشود. در صورت مغفول ماندن راهبرد درياگرايي مبتني بر ظرفيت اقيانوسي جنوب شرق ايران، ساير بازيگران منطقه اي اقيانوس هند از اين ظرفیت استفاده خواهند كرد. دولت می بایست با تدابیر ویژه، ضمن مد نظر قراردادن ساختارهای فرهنگی- مذهبی و اجتماعی مردم منطقه و به موازات گسترش تجهیزات و نیروی انسانی خود در سواحل منطقه، جهت یاری مردم محروم منطقه، اقدام های متنوعی را برنامه ریزی و اجرا نماید. همچنین مسولین مربوطه میبایست پیرو تاکیدات مقام معظم رهبری بر توسعه سواحل مکران نقش مهمی داشته باشند و با افزایش ظرفيت هاي گردشگری سواحل مكران و جذب گردشگر داخلي و خارجی در جهت گسترش درآمد های غير نفتي مبتني بر مدل گردشگری اسلامي قدم بردارند.
منابع
1) دیدار فرماندهان نیروی دریایی ارتش با فرمانده کل قوا 7/9/1400
2) دیدار با فرماندهان و کارکنان نداجا به مناسبت سالروز نیروى دریایى 6/9/1387
3) دیدار فرماندهان نیروی دریایی ارتش با فرمانده کل قوا 9/9/1393
4) مراسم الحاق ناوشکن جماران به ناوگان جنوب نداجا 30/11/1388
5) بازدید از منطقه سوم دریایی 9/12/1381
6) دیدار فرماندهان و کارکنان نداجا به مناسبت سالروز نیروى دریایى 7/9/1389
7) بند21سياستهاي كلي برنامه ششم توسعه، ابلاغي مقام معظم رهبری
8) بازدید از ناوگان جنوب نداجا، کارخانجات بندرعباس 1/5/1390
9) دیدار فرماندهان نیروی دریایی ارتش با فرمانده کل قوا 7/9/1391
10) دیدار فرماندهان و کارکنان نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و خانوادههای آنان 15/7/1394
11) سومین مراسم تحلیف و دانشآموختگی دانشجویان آجا، دانشگاه علوم دریایى امام خمینی 14/7/1388
به کوشش: رستم ضیایی؛ کارشناس اندیشکده دیپلماسی اقتصادی دانشگاه امام صادق(ع)